III filar zamiast torby i kija

Choć najbardziej widoczne efekty oszczędzania widoczne są dopiero przy systematycznym oszczędzaniu kwot powyżej 100 zł miesięcznie. Wg autorów raportu „Dodatkowe oszczędzanie na emeryturę w Polsce - perspektywa społeczna” przygotowanego na zlecenie Izby Zarządzających Funduszami i Aktywami przez Pwc Polska.

wybór między produktami służącymi dodatkowemu oszczędzaniu na emeryturę jest uzależniony od indywidualnej sytuacji finansowej inwestora i jego preferencji w zakresie korzystania z odmiennych dla IKE, IKZE i PPE dostępnych ulg i ułatwień, m.in.:

- zwolnienia zysków inwestycyjnych z tzw. podatku Belki (19 proc.) – dotyczy wszystkich produktów;

- zwolnienia z podatku dochodowego podczas wypłaty środków – dotyczy Indywidualnego Konta Emerytalnego (IKE);

- ulgi podatkowej, ale i konieczności zapłacenia podatku dochodowego podczas wypłaty środków od uzyskanego dodatkowego przychodu – dotyczy Indywidualnego Konta Zabezpieczenia Emerytalnego (IKZE);

- finansowania przez pracodawcę składki podstawowej, ale i konieczności uiszczenia od niej podatku przez pracownika – dotyczy Pracowniczych Programów Emerytalnych (PPE).

W przypadku wykonywania indywidualnych wyliczeń, należy wziąć pod uwagę odmienne rozłożenie w czasie zysków wynikających z konstrukcji poszczególnych produktów, m.in. korzyść w odniesieniu do IKE oraz PPE materializuje się dopiero w momencie zakończenia inwestycji (podczas wypłaty środków), zaś w produkcie IKZE już na początku ze względu na możliwość skorzystania z ulgi podatkowej.

Kwota miesięcznej emerytury w IKZE jest wprawdzie niższa niż w IKE, ale dzięki odliczeniom podatkowym wpłat na IKZE przez cały okres oszczędzania inwestor ma do dyspozycji dodatkowy kapitał. Konieczność uiszczenia podatku dochodowego w przypadku produktu IKZE jest „odroczona” w czasie i uzależniona od rodzaju wypłaty (jednorazowa, ratalna), natomiast składki wpłacane na IKE i PPE nie obniżają podstawy opodatkowania inwestora (ma tu zastosowanie podatkowy model typu TEE).

Sam wybór produktu emerytalnego ma drugorzędne znaczenie, gdyż najbardziej istotnymi elementami strategii inwestycyjnej są:

- regularne wpłacanie składek podstawowych, a w miarę dostępności nadwyżek finansowych także składek dodatkowych (możliwość ta zależy także od konstrukcji wybranego produktu)

- odpowiedni dobór profilu inwestycyjnego do wieku inwestora, wysokości wpłacanych składek oraz celu inwestycyjnego związany m.in. z podjęciem decyzji o dywersyfikacji ryzyka inwestycyjnego.

Przy wyborze produktu emerytalnego należy zwrócić szczególną uwagę na kwestię wysokości stałych opłat i dodatkowych kosztów związanych m.in. z zarządzaniem i wypłatą kapitału, gdyż produkty te są oferowane przez różne typy podmiotów i zastosowanie mają zróżnicowane polityki cenowe

Kwestia dodatkowego oszczędzania na przyszłą emeryturę staje się coraz bardziej niebagatelnym zagadnieniem dla większości Polaków. Jednak, jak pokazują wyniki najnowszych badań socjologicznych, sfera deklaracji rozmija się często ze sferą realiów życia codziennego. Mimo że 74 proc. Polaków uważa inwestowanie swoich nadwyżek finansowych w celu zabezpieczenia swojej przyszłości po przekroczeniu wieku emerytalnego za nieodzowne, to jednak niewiele więcej niż 1/3 społeczeństwa jest skłonna robić to w rzeczywistości. Jeszcze mniejsza część obywateli (13 proc.) zamierza oszczędzać za pośrednictwem typowych produktów tzw. III filaru ubezpieczeń społecznych.

Głównym źródłem środków do życia, w założeniach przyszłych emerytów, będą świadczenia wypłacane przez ZUS/KRUS/OFE, jednak wśród osób faktycznie inwestujących nadwyżki finansowe głównym bodźcem do oszczędzania jest właśnie prognozowana, niska wysokość tych świadczeń. Z kolei w przypadku osób nieplanujących oszczędzać, najczęściej pojawiającym się powodem jest brak środków finansowych. Mimo wszystko, jak wskazują uproszczone wyliczenia, nawet w przypadku gdy oszczędzane kwoty pieniędzy nie są duże, to sam fakt regularnego ich odkładania i trafnego doboru strategii inwestycyjnej do swoich potrzeb przyczynia się do wymiernego powiększenia puli środków, którymi będziemy dysponować w przyszłości.