Więcej kobiet w biznesie? ^Wyróżniony

Fundacja „Teraz Polska" przeprowadziła ankietę dotyczącą warunków działania kobiet w polskim biznesie. Nie potwierdzają one czarnych wizji radykalnych feministek (czy też, jak kto woli, feministycznych radykałek), ale absolutnie nie dają powodu by stwierdzić, że wszystko jest w porządku i temat równych szans możemy zdjąć z agendy. Do zrobienia jest sporo, co polecam łaskawej pamięci polityków, którzy będą próbowali swoich sił startując w kolejnych wyborach w najbliższych dwóch latach.

Połowa ankietowanych uznała, że warunki do rozwoju przedsiębiorczości kobiet w Polsce są przeciętne – ani złe, ani dobre, a jedynie 27% traktuje je jako dobre. Optymista powie, że aż trzy czwarte pań nie uważa, by miały w biznesie szczególnie trudno, pesymista wskaże jednak, iż niemal jedna czwarta ankietowanych ma na ten temat zgoła odmienne zdanie. Mniej optymistycznie wygląda sprawa, gdy chodzi o szczegóły. 37% badanych uznało za istotną przeszkodę kwestię niższych płac kobiet, a 31% utrudnienia w karierze ze względu na konieczność spełnienia przez kobietę wielu ról społecznych (także matki i żony), co wiąże się z brakiem elastycznego czasu pracy.

Czego oczekują kobiety? Przede wszystkim (35%) wprowadzenia elastycznego czasu pracy, w tym pracy zdalnej. 28% wskazuje na konieczność łatwiejszego dostępu do opieki przedszkolnej i wczesnoszkolnej. Panie aktywne w biznesie oczekują również systemu stymulowania przedsiębiorczości kobiet poprzez platformy komunikacyjne, system e-szkoleń i kursów z zakresu prowadzenia biznesu oraz uproszczony system pozyskiwania finansowania.

Przejdźmy do kwestii, o której często wspominają aktywistki środowisk kobiecych, czyli obecności kobiet na stanowiskach kierowniczych. Na szczeblu dyrektorskim wygląda to wręcz parytetowo, bowiem 50% dyrektorów to kobiety. Za to jedynie 5% składu zarządów większych spółek i 12% członków rad nadzorczych to panie. Tych, którzy chcą wytłumaczyć ten mało pozytywny fenomen, odsyłam do danych przytoczonych wyżej. Same panie wskazują, że mała elastyczność czasu pracy (i samych pracodawców) oraz konieczność pogodzenia obowiązków zawodowych i domowych są znaczną przeszkodą w rozwoju ich karier.

Można dyskutować o tym, czy nie wystąpić z kolejnym projektem ustawy równościowej. Tworzenie biurokracji i niepotrzebnych przepisów jest stosunkowo łatwe, lecz nie idzie w parze ze zmianami w świadomości i praktyce. Tak jak restrykcyjny kodeks pracy nie zachęci pracodawców, by zamiast „umów śmieciowych" częściej stosowali umowy o pracę, tak kolejna ustawa nie rozwiąże większości z problemów istotnych dla samych kobiet.

Dzisiaj postulaty o parytetach w zarządach giełdowych spółek brzmią dla większości kobiet aktywnych w biznesie jak apele, by obniżyć cło na kawior z bieługi. Problemu nie rozwiąże się przez zapewnienie nieźle opłacanych etatów kilkudziesięciu najbardziej aktywnym w tych kwestiach kobietom. Jeśli chodzi o elastyczny czas pracy i możliwość wykonywania pracy z domu, Polska znajduje się na szarym końcu państw UE. O bojach o wolne miejsce w żłobkach i przedszkolach napisano już wystarczająco dużo, a o opiekunce do dzieci niejedna kobieta prowadząca firmę z sektora MŚP może tylko pomarzyć.

Tego wszystkiego nie zadekretuje się nawet najlepszym prawem. Przedsiębiorcy muszą być efektywnie zachęcani do tworzenia ułatwień, a państwo powinno wziąć się za kulejący system opieki przedszkolnej i za to, co w wielu krajach jest normą – przedszkola przyzakładowe. Żeby powstawały, nie trzeba nawet specjalnych dotacji – sądzę, że zachęty podatkowe wystarczą. To mniej medialne, niż obietnice bezpłatnych podręczników, ale za to bardzo potrzebne. Chyba, że chcemy pozostać europejskim skansenem, w którym kobieta nie robi kariery nie przez konserwatywne nastawienie społeczeństwa, a przez beztroskę i brak stosownych rozwiązań ze strony państwa.