MFPR: Komitet Stały RM za projektem przenoszenia środków z OFE do IKE ^Wyróżniony

Projekt ustawy o zmianie niektórych ustaw w związku z przeniesieniem środków z otwartych funduszy emerytalnych na indywidualne konta czeka na rozpatrzenie przez rząd.

Zakłada umożliwienie oszczędzającym w OFE wybór między oszczędzaniem na emeryturę na nowym IKE lub przeniesieniem środków na konto w ZUS.

"Zakładamy, że IKE staną się dla Polaków powszechnym instrumentem oszczędzania na emeryturę. Łącznie z pracowniczymi planami kapitałowymi wpisują się w jeden z filarów Strategii na Rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju – wzmacniają finansowe zabezpieczenie przyszłych emerytów, a jednocześnie budują kapitał dla rozwoju i zwiększają możliwości inwestycyjne państwa" – powiedział wiceminister funduszy i polityki regionalnej Waldemar Buda, cytowany w komunikacie.

Zgodnie z projektem, środki zgromadzone w IKE mogłyby zostać wypłacone przez oszczędzającego lub spadkobierców w całości bądź w częściach bez dodatkowych opłat czy podatków. Specjalistyczne fundusze inwestycyjne otwarte (SFIO), powstałe z przekształcenia OFE wniosłyby z tytułu przekształcenia opłatę odpowiadającą wartości 15% aktywów netto OFE, w dwóch transzach w 2022 r. Środki z tej opłaty trafiłyby do Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (FUS) i mogą być przeznaczone wyłącznie na obsługę zobowiązań FUS.

Jednym z głównych założeń reformy jest likwidacja tak zwanego "suwaka", który teraz pomniejsza oszczędności emerytów zgromadzone w OFE – na 10 lat przed emeryturą zaczyna stopniowo przekazywać je do ZUS. Domyślny wybór IKE lub deklaracja wyboru ZUS to odpowiednio przekształcenie OFE w emerytalny filar kapitałowy lub wybór wyłącznie filaru opartego o waloryzowaną emeryturę z ZUS, podało MFPR.

Pieniądze przekazane z OFE do IKE, mają podlegać dziedziczeniu, a po osiągnięciu wieku emerytalnego zostać wypłacone w całości bądź w ratach, bez podatków.

Stan aktywów w OFE – jak wynika z Oceny Skutków Regulacji (OSR) do projektu - na koniec grudnia 2020 r. wynosił 148,6 mld zł.

Zgodnie z projektem, od wartości przeniesionych do IKE aktywów zostanie naliczona tzw. opłata przekształceniowa w wysokości 15%. Rząd zakłada, że na przejście z OFE do IKE zdecyduje się 50% oszczędzających.

W OSR przedstawiono cztery warianty szacowanych wpływów z opłaty przekształceniowej płatnej na rzecz FUS, przy założeniu przejścia z OFE na IKE odpowiednio 100%, 80%, 50% oraz 0% obecnych członków OFE. W przypadku, gdyby na przejście do IKE zdecydowało się 100% osób opłata przekształceniowa przyniosłaby roku 2022 – 22,29 mld zł (15,603 mld zł w styczniu 2022 r. i 6,687 mld zł w październiku 2022 r.), w przypadku przejścia 80% osób byłoby to w tym okresie 17,832 mld zł (odpowiednio 12,482 mld zł i 5,35 mld zł).

W wariancie, według którego na przejście zdecydowałoby się 50% osób – opłata dałaby 11,145 mld zł (7,802 mld zł w styczniu 2022 r. 3,344 mld zł w październiku 2022 r.)

Jak podano w OSR przebudowa systemu OFE będzie miała wpływ na sytuację finansową FUS, która będzie wypadkową:

• zaprzestania odprowadzania składek do OFE – opłacanych od czerwca 2021 r. (w szacunkach założono, że ustawa wprowadzająca proponowane zmiany zostanie ogłoszona w maju 2021 r.), składki te będą przekazywane do FUS i ewidencjonowane na subkoncie (dochód w wysokości 1,939 mld zł w 2021 r. i 3,368 mld zł w 2022 r.);
• likwidacji tzw. suwaka bezpieczeństwa;
• wpłaty w dwóch ratach w 2022 r. tzw. opłaty przekształceniowej w wysokości 15% aktywów przenoszonych z OFE do IKE;
• niższych zobowiązań FUS z tytułu emerytur dla osób, które zdecydują się na przeniesienie aktywów zgromadzonych w OFE do IKE,
• przeniesienia aktywów do FRD w przypadku uczestników OFE, którzy złożą deklarację o przejściu do ZUS (szacuje się, że do FRD trafią aktywa o łącznej wartości ok. 74 mld zł).

W OSR założono, że 50% aktywów zgromadzonych w OFE zasili Fundusz Rezerwy Demograficznej (FRD), a ich równowartość zostanie zewidencjonowana na koncie w ZUS.

Z projektu ustawy wynika, że  miałaby wejść w życie 1 czerwca 2021 r.