Warsaw Enterprise Institute wzywa do odbiurokratyzowania rolnictwa. Raport „Pakiet 21 postulatów dla wolności rolnictwa” to kompleksowy plan reform, który ma zwiększyć konkurencyjność sektora i zatrzymać odpływ kapitału z polskiej wsi.
Rolnictwo – zapomniane ogniwo deregulacji?
W czasach dynamicznych zmian w polityce klimatycznej, cyfryzacji i globalnej rywalizacji gospodarczej, polskie rolnictwo staje się coraz bardziej przeciążone administracyjnie. Choć odpowiada za 2,5–3% PKB i generuje rosnącą nadwyżkę handlową (51,8 mld euro eksportu w 2023 roku), jest jednym z najbardziej zbiurokratyzowanych sektorów.
Jak Zielony Ład wpływa na polskie gospodarstwa?
„Czas, by uporządkować własne podwórko! Polscy rolnicy nie mogą dłużej być traktowani jak petenci. To przedsiębiorcy, którzy potrzebują przestrzeni do działania, a nie narzucanych z góry absurdów” – apelują autorzy raportu.
Biurokracja zagraża bezpieczeństwu żywnościowemu
Warsaw Enterprise Institute, we współpracy z ekspertami branżowymi i instytucjami rolniczymi, opublikował dokument „Pakiet 21 postulatów dla wolności rolnictwa”. Wśród kluczowych propozycji znalazły się: legalizacja agro-dronów i dostosowanie przepisów fitosanitarnych do XXI wieku, barwione paliwo rolnicze z niższą akcyzą – zamiast biurokratycznych wniosków o zwrot, uproszczenie formalności budowlanych dla wiatraków antyprzymrozkowych, stworzenie jednej instytucji kontroli żywności zamiast czterech, likwidacja „gold-platingu” przy wdrażaniu przepisów UE. Cyfryzacja rolnictwa: szansa czy konieczność?
21 postulatów dla wolności rolnictwa – skrót
- Zwolnienie wiatraków antyprzymrozkowych: Ułatwienie ochrony sadów przed przymrozkami poprzez uproszczenie procedur inwestycyjnych.
- Barwione paliwo rolnicze z obniżoną akcyzą: Zastąpienie biurokratycznego zwrotu akcyzy systemem paliwa z automatyczną ulgą podatkową.
- Możliwość sprzedaży ziemi po inwestycji: Zniesienie blokady sprzedaży gruntów dla rolników, którzy realnie je rozwinęli.
- Legalizacja agro-dronów: Dostosowanie przepisów do nowoczesnych technologii w rolnictwie precyzyjnym.
- Likwidacja obowiązku zgłaszania padnięcia zwierząt: Zniesienie powielających się obowiązków zgłoszeniowych przy pełnej cyfryzacji danych.
- Zniesienie kar za pobór wody: Wprowadzenie jasnych i jednolitych zasad korzystania z zasobów wodnych w gospodarstwach.
- Uelastycznienie zasad dywersyfikacji upraw: Odejście od sztywnych limitów na rzecz dostosowania do lokalnych warunków i specjalizacji.
- Uelastycznienie eko-schematów: Wydłużenie terminów i uproszczenie dokumentacji przy nawożeniu organicznym.
- Likwidacja nadmiaru formularzy: Redukcja obowiązków rejestrowych i pełna cyfryzacja obsługi rolników przez administrację.
- Ocena skutków przepisów rolnych: Wprowadzenie analizy ex ante i ex post dla wszystkich regulacji dotyczących rolnictwa.
- Jedna instytucja kontroli żywności: Utworzenie zintegrowanej inspekcji bezpieczeństwa żywności.
- Zatrzymanie gold-platingu: Ograniczenie nadmiernych krajowych restrykcji przy wdrażaniu prawa UE.
- Uproszczenie formularzy i procedur: Uproszczenie języka, skrócenie wniosków i pełna obsługa online wzorem Estonii i Danii.
- Ulgi dla drobnych rolników: Wprowadzenie progów zwalniających z biurokracji dla najmniejszych gospodarstw.
- Ograniczenie blokowania inwestycji przez NGO: Kryterium lokalności i interesu prawnego dla organizacji ekologicznych.
- Zniesienie ograniczeń działalności pozarolniczej: Umożliwienie legalnej produkcji i sprzedaży bez przemysłowych standardów dla drobnych rolników.
- OSR dla Zielonego Ładu i ESG: Analiza wpływu przepisów klimatycznych na rolnictwo jeszcze przed ich wprowadzeniem.
- Ujednolicenie interpretacji przepisów: Centralne wytyczne interpretacyjne dla wszystkich instytucji rolniczych.
- Uproszczenie procedur gruntowych: Wprowadzenie maksymalnych terminów i uproszczeń w postępowaniach administracyjnych.
- Liberalizacja uboju rytualnego: Dostosowanie krajowego prawa do unijnych ram i potrzeb eksportowych.
- Ograniczenie nadregulacji w ogrodnictwie: Uproszczenie wymogów wobec producentów owoców i warzyw zgodnie ze standardami UE.
Gospodarczy sens reform
Raport WEI to nie tylko katalog postulatów, ale także dogłębna analiza wpływu biurokracji na konkurencyjność sektora rolnego. Polska wieś starzeje się, a młodzi rezygnują z przejmowania gospodarstw, zniechęceni barierami administracyjnymi. Jednocześnie nadmierne wymogi krajowe – wykraczające poza standardy UE – powodują, że polscy producenci nie są w stanie konkurować z Francją, Holandią czy Niemcami.
„Bez zmian wzrosną ceny żywności, Polska stanie się bardziej zależna od importu, a wieś zacznie się wyludniać” – ostrzega raport. Eksport rolno-spożywczy – analiza trendów 2023/2024
Głos rolników i ekspertów
Współautorami raportu są m.in. przedstawiciele Instytutu Gospodarki Rolnej, Polskiej Federacji Producentów Żywności, Lubelskiej Izby Rolniczej i Klubu Jagiellońskiego. Eksperci postulują systemowe zmiany, uproszczenie dokumentacji i cyfryzację procesów administracyjnych.
Apel WEI: podpisz petycję!
✍️ Wspierasz reformę rolnictwa? Podpisz petycję WEI i pomóż zatrzymać nadregulację polskiej wsi:
? https://www.openpetition.eu/pl/petition/online/uwolnijmy-polskich-rolnikow-od-biurokratycznej-panszczyzny-stop-nadregulacji-rolnictwa