Liderzy biznesu podczas I Kongresu ESG ^Wyróżniony

Możemy wykorzystać rozwojową szansę – na skuteczniejszą gospodarkę, rozwój innowacyjnych branż i technologii, czystsze środowisko i społecznie odpowiedzialne zasady rynku pracy i działalności firm. Ta zmiana się opłaca, ale tylko od nas zależy, czy skorzystamy z tej możliwości. To wnioski i rekomendacje z dyskusji liderów biznesu podczas I Kongresu ESG, który odbył się 26 stycznia.

W panelu środowiska biznesu pod tytułem „ESG = game changer. Jak standardy zrównoważonego rozwoju zmienią zasady gry w biznesie?” udział wzięli: 

• Anna Rulkiewicz – Prezes Zarządu, Grupa LUX MED 
• Janusz Janiszewski - Prezes Zarządu, Polska Agencja Żeglugi Powietrznej
• Piotr Czech - Dyrektor Lotniska Chopina
• Mariusz Mielczarek - Dyrektor ds. regulacji i sektora publicznego w Europie Środkowo-Wschodniej, Amazon
• Stanisław Barański – Dyrektor Działu Strategii i Analiz, PKN ORLEN S.A.
• Filip Osadczuk – Pełnomocnik Zarządu ds. ESG, szef Wydziału Relacji Inwestorskich i Zrównoważonego Rozwoju, PGE Polska Grupa Energetyczna
• Przemysław Kulik - Dyrektor Biura CSR i Raportowania Zrównoważonego Rozwoju, Bank Gospodarstwa Krajowego

Dyskusję poprowadził Damian Kuraś, Dyrektor Instytutu ESG.

Do świadomości przedsiębiorców nie do końca przebił się fakt, że już od 2024 roku obowiązkiem raportowania działań ESG będą objęte wszystkie organizacje – firmy i instytucje – zatrudniające powyżej 250 pracowników. Raporty składane w 2024 r. dotyczyć będą działań prowadzonych w 2023 roku. - Mamy tak naprawdę rok, żeby przygotować się do tego obowiązku. Dla mojej organizacji ESG jest bardzo ważne, bo trudno mówić o zdrowym człowieku bez zdrowego środowiska. Przygotowaliśmy już strukturę i ludzi, którzy pomagają nam osiągać kolejne cele w drodze do zeroemisyjności. Wspomagamy się też zewnętrznymi ekspertami. Musimy mądrze wykorzystać ten rok, ale cieszę się, że raportowanie będzie obowiązkowe. To będzie dodatkowa mobilizacja dla wszystkich firm, będzie to też źródło zewnętrznej wiedzy, jakie działania, aktywności podejmują inne przedsiębiorstwa - powiedziała Anna Rulkiewicz, prezes zarządu Grupy LUX MED.

Według prezes Rulkiewicz, ten czas będzie również bardzo istotny dla mniejszych firm. - Dla małych i średnich przedsiębiorstw to będzie czas przyglądania się, uczenia i czerpania inspiracji z dużych giełdowych firm, które obejmie obowiązek raportowania - tłumaczy. Prezes LUX MED widzi także ważną rolę organizacji biznesowych i administracji publicznej w komunikowaniu, nagłaśnianiu nadchodzących zmian i obowiązku raportowania. Ważne jest też, by mówić o dostępnych środkach pomocowych, dofinansowaniu do projektów, wspierających zieloną transformację. Edukacja w tym zakresie jest bardzo potrzebna.

Mariusz Mielczarek, Dyrektor ds. regulacji i sektora publicznego w Europie Środkowo-Wschodniej w Amazon podkreślił, że pomimo wysokich kosztów wprowadzania zasad ESG, są one dla firm opłacalne. - Jako Amazon czujemy dużą odpowiedzialność. Działamy na wielu kontynentach i w bardzo wielu obszarach. ESG, czy zawężając: ślad węglowy, dotyczy nas w transporcie, centrach danych i w całym łańcuchu dostaw logistycznych. Obszarów, w których mamy coś do zrobienia jest bardzo dużo. Postawiliśmy sobie bardzo ambitny cel, bo w 2040 – 10 lat przed celem paryskim chcemy być neutralni klimatycznie. Do 2025 r w Europie chcemy pozyskiwać energię tylko i wyłącznie ze źródeł odnawialnych. Już dzisiaj jest to ponad 3 GW, które w ramach ponad 90 projektów pozyskujemy z wiatru i słońca - to równowartość trzech bloków węglowych. Ale duży może więcej, w związku z tym podjęliśmy inicjatywę deklaracji klimatycznej, do której zaprosiliśmy naszych partnerów i dostawców. W ciągu 2 lat dołączyło do niej już ponad 200 firm – od globalnych marek, po mniejsze. Wspólnie z nimi wdrażamy narzędzia do mierzenia śladu węglowego i redukcji, chmurowe rozwiązania do monitorowania tych wskaźników, a także implementujemy nowe technologie w wielu dziedzinach: transporcie, gospodarce odpadami czy np. efektywności energetycznej budynków - powiedział Mariusz Mielczarek.

Mariusz Mielczarek podkreślił też, że w perspektywie czasu, duże firmy takie jak Amazon, będą chciały by ich dostawcy również oferowali usługi, dzięki którym ślad węglowy będzie się zmniejszał, co wiąże się z koniecznością zmian u tych dostawców.  -Obecnie tysiące pracowników Amazon w Polsce dojeżdża do pracy wykorzystując usługi zewnętrznych firm transportowych, z którymi współpracujemy. Obecnie żadna z firm w Polsce nie dysponuje flotą pojazdów, które pomagałyby nam zmniejszyć oddziaływanie na środowisko. Na dzień dzisiejszy nie stać ich na przejście na ekologiczne środki transportu, być może mogłyby tu pomóc środki unijne - dodał. Pomoc dla mniejszych firm w realizacji działań ESG umożliwi im skuteczne konkurowanie na rynku polskim, ale też europejskim i światowym.  

Już wkrótce firmy, które nie wdrażają działań ESG mogą napotkać trudności w pozyskaniu finansowania niektórych projektów.

- Dzisiaj regulacje, szczególnie unijne, zmuszają instytucje kapitałowe, by kierować środki w kierunku inwestycji o charakterze zrównoważonym. Kwestia ryzyk ESG jest kwestią ryzyka reputacyjnego banku. Dlatego brak wdrożenia ESG może wpływać na możliwość (lub jej brak), uzyskania zewnętrznego finansowania. Istnieje już trend ułatwiania uzyskania finansowania firmom angażującym się w działania na rzecz środowiska i utrudniania technologiom „brudnym” - powiedział Przemysław Kulik, Dyrektor Biura CSR i Raportowania Zrównoważonego Rozwoju Banku Gospodarstwa Krajowego. Jego zdaniem ważne jest zachowanie równowagi między jakością życia, a dbałością o środowisko, tak by np. rozwiązać kwestie związane ze zubożeniem energetycznym.

Ze względu na bardzo wysokie koszty transformacji, bardzo ważną rolę pełnią instytucje finansowe, takie jak BGK, które mogą zapewnić dostęp do niedrogiego finansowania inwestycji. - Poszerzamy naszą ofertę finansowania na zielone inwestycje. Chcemy wspierać nowoczesne technologie, współpracę świata nauki i biznesu, czego przykładem może być projekt 3w – woda, wodór, węgiel (projekty technologii efektywnie wykorzystujące cenne surowce). Uzupełnieniem dla środków unijnych i publicznych muszą być środki prywatne. Fundusz Trójmorza, którego jesteśmy inicjatorem i operatorem dysponuje już kwotą 1 mld euro - podkreślił Przemysław Kulik.

Poza kwestią odpowiedzialności społecznej i środowiskowej, działania ESG przynoszą także długoterminowe korzyści dla firmy. - To długoterminowa inwestycja, która przyniesie zysk - podkreślił Stanisław Barański, Dyrektor Działu Strategii i Analiz w PKN ORLEN S.A. - Orlen był pierwszą spółką w regionie Europy Środkowo-Wschodniej, która złożyła twarde zobowiązanie, że do 2050 roku stanie się spółką zeroemisyjną netto. Firma oprócz dekarbonizacji cały czas inwestuje też w zrównoważony rozwój, w tym w fotowoltaikę, farmy wiatrowe i technologie wodorowe - dodał Stanisław Barański.  Opłacalność zrównoważonego rozwoju opiera się nie tylko na regulacjach, ale także na presji ze strony inwestorów. Dodatkowo większe firmy będą oczekiwać od swoich dostawców przestrzegania zasad, co spowoduje, że mniejsze firmy również będą dostosowywać się do standardów ESG.    

Co do tego, że na „zielonej rewolucji” skorzystają także mniejsze firmy, wątpliwości nie ma Filip Osadczuk, Pełnomocnik Zarządu ds. ESG, szef Wydziału Relacji Inwestorskich i Zrównoważonego Rozwoju w PGE Polskiej Grupie Energetycznej.

- Na transformacji zyskają wszyscy, którzy nie przegapią tego momentu. Mniejsze firmy są nawet bardziej predystynowane, ponieważ są mniejsze, bardziej elastyczne, łatwiej dostosować im się do zmian. ESG to trend, którego się nie da zawrócić, jeśli będziemy działać wbrew niemu, inni nas wyprzedzą - powiedział Filip Osadczuk.

PGE do 2030 roku planuje ponad 70 mld zł inwestycji w zrównoważony rozwój. Za tymi inwestycjami będą stać też mniejsze firmy, poddostawcy, wykonawcy.

- Wkrótce powstanie w Polsce branża energetyki morskiej, która będzie wymagała wielu dodatkowych usług, oferowanych przez podwykonawców. Powstanie ogromna przestrzeń rozwoju dla firm zajmujących się np. serwisowaniem farm wiatrowych. Wiele firm może nam przedstawić nowe rozwiązania. Szanse w zielonej rewolucji mogą znaleźć nie tylko poddostawcy czy podwykonawcy. Zmiany związane z ESG to także nowe możliwości w dziedzinach magazynowania energii, modernizacji ciepłownictwa, termomodernizacji budynków czy zmiany infrastruktury technologicznej - wyliczył Osadczuk. 

Standardy ESG mają motywować do dokonywania zmian. W branży lotniczej te zmiany zachodzą już od dawna. Jak wskazał Piotr Czech, dyrektor warszawskiego Lotniska Chopina, zielona transformacja i chęć ograniczania kosztów motywuje do budowania bardziej ekologicznych samolotów. Konstruktorzy statków powietrznych są do tego mobilizowani przez przewoźników, ponieważ obecnie paliwo stanowi już około 30 procent wszystkich kosztów.

Powstają nowe rozwiązania techniczne i technologiczne: biopaliwa czy elektryczne statki powietrzne, które mogą zostać wykorzystane do dowożenia pasażerów na krótkich dystansach do hubów dalekobieżnych. - Lotnisko Chopina każdą modernizację analizuje pod kątem wprowadzania oszczędniejszych, bardziej przyjaznych środowisku rozwiązań. W ten sposób przeprowadziliśmy m.in. wymianę lamp na pasach startowych, a na dachu terminalu zainstalowana została mała elektrownia fotowoltaiczna - powiedział Piotr Czech.

We współpracy z Polską Agencją Żeglugi Powietrznej opracowane zostały procedury, które pozwalają samolotom podchodzić do lądowania na minimalnych obrotach, co jest przyjaźniejsze dla środowiska. Wprowadzono także procedurę kołowania na 1 silniku, minimalizowany jest też czas od uruchomienia silników do wjechania na pas startowy.

- Te działania to oczywiście ochrona środowiska, ale także realne korzyści dla nas. Przedstawianie w ten sposób zielonej transformacji, pokazuje innym firmom przykłady korzyści jakie może przynosić wdrażanie działań ESG. Przekonanie innych to konieczność. Zielona transformacja uda się tylko wtedy, jeśli będziemy robić ją wspólnie - podsumował dyrektor Lotniska Chopina

Również Janusz Janiszewski, prezes zarządu Polskiej Agencji Żeglugi Powietrznej podkreśla, że branża lotnicza działa na rzecz zrównoważonego rozwoju, już od wielu lat, nim jeszcze w Polsce upowszechniło się pojęcie ESG. - Pracujemy nad zrównoważonym rozwojem od 2009 roku, tylko nie nazywaliśmy tego w ten sposób. Teraz jesteśmy na progu prawdziwej rewolucji w transporcie lotniczym - aviation 4.0, w ramach której rośnie wykorzystanie bezzałogowych statków powietrznych (UAV) przez małe i duże firmy - powiedział Janusz Janiszewski.

Prezes PAŻP podkreślił, że integracja usług UAV z polską gospodarką przyniesie 576 mld zł korzyści polskiemu PKB do 2026 roku. W ten sposób mogą być transportowane nie tylko paczki, ale także produkty, wyposażenie medyczne, czy próbki do badań, co już było skutecznie robione w programie pilotażowym. - Jesteśmy liderem, pierwszym krajem na świecie który ma certyfikowany system do zarzadzania lotami bezzałogowców - dodał prezes Janiszewski. 

ESG to także odpowiedzialność społeczna, budowanie biznesu, który opiera się na wartościach równości, inkluzji, różnorodności i sprawiedliwości

- Jesteśmy otwarci na różnorodność - podkreślił Mariusz Mielczarek, dyrektor ds. regulacji i sektora publicznego w Europie Środkowo-Wschodniej w Amazon. - W centrum logistycznym Amazon w Poznaniu pracuje 40 osób z niepełnosprawnościami, a w naszych centrach inwestycyjnych, nad rozwojem naszych produktów pracują ludzie z 35 krajów. Nasze doświadczenie jest bardzo pozytywne – większa różnorodność to większa kreatywność, to immanentna część sukcesu organizacji, dzięki niej nasza jakość jest po prostu wyższa.

Dyrektor Amazon widzi także dla Polski pole do działania w kwestii kształcenia w obszarach które są dziedzinami przyszłości. W centrach badań i rozwoju wciąż brakuje np. inżynierów machine learning.

- Zielona transformacja nie jest łatwa, ale ważne jest dobre wykorzystanie czasu, nie opóźnianie tego procesu. Każdy rok jest stratą dla naszego zdrowia i środowiska. Jako firma zdrowotna jesteśmy bardzo tego świadomi. 48 tys. ludzi rocznie umiera przez smog, jeśli tego nie powstrzymamy, ta liczba będzie rosła. Powietrze bardzo mocno wpływa na nasze zdrowie. Pyły zawieszone pm2,5 i pm10 wywołują wiele chorób, są bardzo szkodliwe. Anomalie pogodowe też są niekorzystne. Jesteśmy przyzwyczajeni do określonego klimatu, i np. zbyt duże upały źle wpływają na nasz układ krwionośny. Mamy tylko jedną planetę i musimy o nią dbać. To my – biznes, mały i duży, musimy wszyscy włączyć się w działania na rzecz klimatu - dodała prezes Anna Rulkiewicz.

GŁÓWNE WNIOSKI I REKOMENDACJE NA RZECZ WDROŻENIA ESG – PANEL BIZNESOWY:

• ESG to trend, którego się nie da zawrócić – działając wbrew niemu damy się wyprzedzić innym
• Postrzeganie firmy jako przyjaznej ESG ma coraz większe znaczenie – od możliwości pozyskania finansowania po większą atrakcyjność wśród potencjalnych (szczególnie młodych) pracowników
• Firmy muszą być otwarte na różnorodność. Większa różnorodność to większa kreatywność, która zwiększa szanse organizacji na sukces
• We wdrażaniu zasad ESG ważne jest zachowanie równowagi pomiędzy korzyściami środowiskowymi, a potencjalnymi kosztami społecznymi i gospodarczymi, np. zubożeniem energetycznym
• Inwestycje związane z zieloną transformacją w największych firmach to także ogromna szansa dla mniejszych przedsiębiorstw, a także możliwość dynamicznego rozwoju nowych branż i sektorów gospodarki
• Konieczne są działania na rzecz kształcenia w obszarach które są dziedzinami przyszłości- to warunek zwiększenia konkurencyjności przedsiębiorstw i gospodarki jako całości
• Opłacalność zrównoważonego rozwoju to nie tylko regulacje, ale także presja ze strony inwestorów. Mniejsze firmy, chcąc kooperować, również będą musiały wdrażać zasady ESG
• Kluczowe jest planowanie i myślenie strategiczne wobec działań, które mogą przynieść korzyść w przyszłości – „jeśli chcesz wygrać mecz, nie biegnij tam, gdzie jest piłka, ale tam gdzie piłka dopiero będzie”
• Pomimo konieczności poniesienia kosztów, wdrożenie działań ESG to inwestycja. Nakłady na nią się zwrócą, także w aspekcie środowiskowym i społecznym
• Wcześniej firmy były nastawione krótkoterminowo na zysk. Teraz trzeba patrzeć szerzej na korzyści z funkcjonowania przedsiębiorstwa i na wartość, którą generuje społecznie i środowiskowo.
• Czasy kiedy CSR i ESG było po prostu „miło mieć” już minęły. Obecnie jest to wymóg z punktu widzenia prowadzenia biznesu i współpracy z największymi przedsiębiorstwami, a wkrótce – wraz z edukacją i zmianą świadomości społecznej, postrzeganie firmy jako przyjaznej ESG będzie coraz istotniejsze z punktu widzenia reputacji i wizerunku przedsiębiorstwa, postrzegania jego produktów.
• Nie każda mała firma musi mieć rating ESG, ale każda powinna uwzględniać działania na rzecz zrównoważonego rozwoju w swojej strategii.
• Ta zmiana będzie się opłacać wszystkim – wszyscy mogą na niej wygrać!

Organizatorem Kongresu jest Instytut ESG – zespół doradczo-analityczny działający w ramach Fundacji im. XBW Ignacego Krasickiego. Celem działania Instytutu jest wspomaganie rozwoju gospodarczego Polski poprzez tworzenie platformy dialogu na rzecz stworzenia ekosystemu ESG (Environmental, Social, Corporate Governance) w Polsce, upowszechniania raportowania ESG i wdrażania zasad zrównoważonego rozwoju. Współorganizatorami Kongresu są: RaportCSR.pl, Akademia Zarządzania i Rozwoju oraz Forum Pracodawcy Godnego Zaufania.

PARTNERZY HONOROWI: Prezes Rady Ministrów, Minister Edukacji i Nauki, Ministerstwo Klimatu i Środowiska, Ministerstwo Rozwoju i Technologii, Ministerstwo Rodziny i Polityki Społecznej, Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, Rzecznik Praw Obywatelskich

PARTNERZY MERYTORYCZNI: Platforma Przemysł Przyszłości, Instytut Staszica, Ogólnopolski Związek Zawodowy Samozatrudnionych „wBREw”, PRME Chapter Poland, Krajowa Izba Gospodarcza, Związek Klastry Polskie, Instytut Ochrony Środowiska – PIB, Centrum Oceny Technologii Sieć Badawcza Łukasiewicz – Instytut Organizacji i Zarządzania w Przemyśle „ORGMASZ”, Rzecznik Małych i Średnich Przedsiębiorców, Instytut Biznesu, Związek Banków Polskich, Polska Agencja Nadzoru Audytowego, UN Global Compact Network Poland, PGE Polska Grupa Energetyczna, Bank Ochrony Środowiska

PARTNER INICJATYWY ESG: PKN Orlen

PARTNER STRATEGICZNY: Żabka Polska

PARTNERZY: Diaverum, Grupa LUX MED, Przedsiębiorstwo Państwowe „Porty Lotnicze”, Polska Agencja Żeglugi Powietrznej, Bank Gospodarstwa Krajowego

PARTNERZY WSPIERAJĄCY: Amazon, Bio Planet, GRANNA, Huawei, Yope

PARTNERZY MEDIALNI: Dziennik Gazeta Prawna, Super Biznes, Gazeta Polska, Polska Agencja Prasowa, Business Insider Polska