Menu
A+ A A-

Współpraca biznes - nauka, perspektywy. Raport Instytutu Staszica Wyróżniony

Raport „Współpraca nauki z biznesem w perspektywie ekosystemu polskich start-upów i parków technologicznych Raport „Współpraca nauki z biznesem w perspektywie ekosystemu polskich start-upów i parków technologicznych unsplash

„Współpraca nauki z biznesem w perspektywie ekosystemu polskich start-upów i parków technologicznych. Wpływ Covid-19 na rozwój i perspektywy dla tej współpracy” to tytuł nowego naukowo-publicystycznego raportu przedstawionego przez Instytut Staszica.

Raport „Współpraca nauki z biznesem w perspektywie ekosystemu polskich start-upów i parków technologicznych Wpływ Covid-19 na rozwój i perspektywy dla tej współpracy” Instytutu Staszica, koncentruje się na celach jakie stawia przed sobą biznes, a jakie nauka. W przypadku biznesu jest to uzyskanie zysku poprzedzonego m.in. długofalowym dążeniem do zwiększenia obrotów, przychodów, wzrostem ilości klientów itp.

Rezultatem tych działań, jak piszą autorki raportu, jest produkcja, dostarczanie i sprzedaż produktów oraz usług. Instytucje wiedzy – uniwersytety oraz uczelnie wyższe stawiają sobie za cel po pierwsze nauczanie, po drugie prowadzenie badań naukowych (w tym tzw. stosowanych) a po trzecie współpracę z otoczeniem. W efekcie działań szeroko pojętej nauki powstają publikacje naukowe, raporty z badań czy referaty przedstawiane w trakcie konferencji naukowych. Wśród bardziej namacalnych efektów działalności instytucji wiedzy – jak można przeczytać w raporcie Instytutu Staszica – są wynalazki lub odkrycia, które mogą zostać opatentowane.

Według Agnieszki Domańskiej – Prezes Instytutu Staszica oraz Hanny Rachoń – absolwentki Wydziału Nauk Ekonomicznych Uniwersytetu Warszawskiego i Szkoły Głównej Handlowej w Warszawie – współpraca między nauką a biznesem bierze się po pierwsze z chęci zrealizowania celów biznesowych a po drugie z chęci uzyskania unikatowego produktu bądź rozwiązania technologicznego, które pomoże zwiększyć sprzedaż lub obniżyć koszty.

Eksperckie opracowanie rzuca również światło na kwestię istotnych różnic występujących między nauką a biznesem. Autorki dzielą te różnice na mentalnościowo-kulturowe oraz wynikające z rozbieżnych zachowań organizacyjnych. Przykładowo dla naukowca istotą jest dotarcie z publikacją do jak najszerszego grona osób, podczas gdy przedsiębiorca, który finansuje badania nad wynalazkiem itp. chce pozostawić kwestie „know-how” (ang. ”wiedzieć jak” – pakiet nieopatentowanych i niejawnych informacji praktycznych wynikających z badań) dla siebie by zaskoczyć później konkurencję.

Rozbieżna jest również mentalność kulturowa nauki i biznesu. Podczas kiedy naukowcy, badacze potrzebują większej ilości czasu na analizy, testy, rozważania, o tyle – jak piszą Agnieszka Domańska – Prezes Instytutu Staszica i Hanna Rachoń – absolwentka Wydziału Nauk Ekonomicznych Uniwersytetu Warszawskiego i Szkoły Głównej Handlowej w Warszawie – przedsiębiorca oczekuje szybkiego zysku. Kolejne bariery jakie napotykają te dwa chcące współpracować światy to m.in.: opór przed sfinansowaniem badań przez przedsiębiorstwa, niedostateczne wsparcie uczelni czy słaba sieć kontaktów środowisk naukowych. Raport Instytutu Staszica wskazuje również, że instytucje wiedzy nie są dla biznesu jedyną opcją pozyskiwania nowych technologii. Wymienione są również inne źródła jak np.: targi, klienci, dostawcy, konkurencja, podmioty doradcze, szkolenia, inwestycje.

Powyższe kwestie ujęte w opracowaniu stały się dla Agnieszki Domańskiej – Prezes Instytutu Staszica i Hanny Rachoń – absolwentki Wydziału Nauk Ekonomicznych Uniwersytetu Warszawskiego i Szkoły Głównej Handlowej w Warszawie, pretekstem do dyskusji o potencjalnych obszarach w jakich świat nauki i biznesu mogłyby się spotkać. Według autorek raportu do takich obszarów należą: dydaktyka (kooperacja miękka) realizowana np. poprzez wymianę kadr między instytucjami czy wykłady prowadzone przez przedstawicieli biznesu. Badania i rozwój (kooperacja twarda) które obejmowałyby współpracę w zakresie np. publikacji, opinii, raportów z badań a także wspólne projekty i badania naukowe, których finansowanie oparto by o fundusze przedsiębiorstw lub pieniądze z Narodowego Centrum Badań i Rozwoju. Wreszcie wdrożenia obejmujące kooperację nauki i biznesu polegające na udostępnieniu „know-how” czy zakupieniu licencji.

Na koniec rozważań eksperci wysnuwają wniosek, że tak naprawdę miejscem gdzie te dwa światy się spotykają są badania stosowane. Są to badania, które jako jedyne mogą zostać przekształcone w technologie przemysłowe, by następnie zamienić się w dobra i usługi rynkowe itp. Autorki raportu odniosły się również do kwestii ewentualnych korzyści wynikających z relacji nauka-biznes. Otóż, jak wskazują, dla instytucji naukowych współpraca z przedsiębiorcami jest opcjonalna i traktowana jako szansa na zdobycie nowego doświadczenia, wiedzy, umiejętności oraz dodatkowych funduszy. Z punktu widzenia podmiotu biznesowego korzyści są niewymierne i obejmują np. promowanie marki w trakcie studenckich targów pracy, sponsoring czy partnerstwo w zakresie organizacji naukowych wydarzeń.

W raporcie „Współpraca nauki z biznesem w perspektywie ekosystemu polskich start-upów i parków technologicznych. Wpływ Covid-19 na rozwój i perspektywy dla tej współpracy” poruszono także temat wzmocnienia współpracy między środowiskiem naukowym a biznesowym. Warunkiem usprawnienia tej relacji jest według autorek prowadzenie przez rząd stosownej polityki wsparcia. Miałoby ono koncentrować się po pierwsze na właściwych regulacjach prawnych (w zakresie np. ustawy o szkolnictwie wyższym) a po drugie na poprawie systemu zachęcania i wsparcia ekosystemu współpracy nauki i biznesu.

W kwestii działań legislacyjnych autorki zwracają uwagę, że dotychczas Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego nie opracowało planu, który zachęciłby naukowców i przedsiębiorców do współpracy. Z wspomnianą ustawą o szkolnictwie wyższym z 20 lipca 2018 roku wiązano spore nadzieje choćby w kwestii powiększenia transferu wiedzy z uniwersytetów do przedsiębiorstw. Nie udało się tego jednak zrealizować. Po pierwsze dlatego, że zmiany dotyczące przekazania technologii z uczelni na rynek wprowadzono przy pomocy dwóch kolejnych ustaw o innowacyjności a nie zapisów ustawy o szkolnictwie wyższym a po drugie zamiast rozszerzyć zadania nauki dotyczące komercjalizacji wiedzy, zniesiono te które istniały np. zasadę zobowiązującą uczelnię do przekazania 2 proc. dofinasowania na cele badawcze. To rodzi obawę, że bez tej dewizy wiele szkół wyższych odmówi finansowania komercjalizacji badań.

Pozytywnie autorki raportu zapatrują się na powołany w 2018 roku program narodowy związany z doktoratami wdrożeniowymi(tworzenie sposobności do kooperacji nauki i biznesu, która oparta jest o nauczanie doktorantów we współpracy z ich pracodawcami) oraz powołaną w 2019 roku Sieć Badawczą Łukasiewicza(planowanie i koordynacja badań naukowych i prac rozwojowych realizowanych w ramach instytutów Sieci), w skład której wchodzą 32 instytuty badawcze obecne w 12 polskich miastach.

„Nowy Polski Ład” po pandemii

Raport opracowany przez Agnieszkę Domańską – Prezes Instytutu Staszica oraz Hannę Rachoń – absolwentkę Wydziału Nauk Ekonomicznych Uniwersytetu Warszawskiego i Szkoły Głównej Handlowej w Warszawie koncentruje się również na kwestii programów krajowych i wsparciu finansowemu jakie oferują i realizują instytucje publiczne w Polsce, stanowiące wsparcie dla współpracy instytucji wiedzy i biznesu. Jedną z takich organizacji jest Narodowe Centrum Badań i Rozwoju w ramach którego działają takie programy jak: Gospostrateg, BRIdge oraz BRIdge Alfa czy Kreator Innowacyjności. Drugą równie ważną instytucją jest Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości. Spośród narzędzi wchodzących w skład jej programu warto wspomnieć o systemie dofinasowania zwanym „Badania na rynek (program Unii Europejskiej Inteligentny Rozwój). Dodatkowo jak można przeczytać w raporcie Instytutu Staszica, Budżet Unii Europejskiej – Wieloletnie Ramy Finansowe oraz Europejski Instrument na rzecz Odbudowy przewiduje przekazanie Polsce około 140.000.000.000 euro w postaci dotacji oraz 34.000.000.000 euro pożyczek z czego (nie uwzględniając pożyczek) 80.000.000.000 euro przeznaczone zostanie na badania naukowe oraz rozwój przedsiębiorczości.

Autorki opracowania zwracają również uwagę na Instytucje Otoczenia Biznesu, które są rodzajem ekosystemu biznesowego w Polsce. Są to podmioty, które w ramach swej działalności oferują wsparcie dla biznesu. Wyróżnić można ich trzy rodzaje: centra przedsiębiorczości (szeroka promocja i inkubacja przedsiębiorczości wśród dyskryminowanych grup społecznych), centra innowacyjności – inkubatory przedsiębiorczości, parki technologiczne, centra transferu technologii (transfer technologii z nauki na rynek, aktywizowanie przedsiębiorczości akademickiej oraz kooperacji na linii nauka-biznes) czy wreszcie instytucje finansowe.

Jednym z ważniejszych elementów raportu ogłoszonego przez Instytut Staszica są badania empiryczne. Ich celem było uzyskanie odpowiedzi na pytania o to jak wygląda współpraca na linii biznes-nauka oraz jak pandemia SARS-CoV-2 wpłynęła na działalność start-up’ ów i parków technologicznych. Wnioski są następujące: 56 proc. przedsiębiorców współpracowało bądź współpracuje z naukowcami, 58 proc. podmiotów do kooperacji zaprasza pojedynczych badaczy, podczas kiedy 34 proc. start-upowców współpracuje np. z uczelnią. Nieformalną współpracę z badaczami zadeklarowało 67 proc. przedsiębiorców, podczas gdy formalnie współpracuje z nimi zaledwie 39 proc. z nich.

Jeśli chodzi o kwestię zewnętrznego finansowania prac na ich wczesnym etapie taki krok zadeklarowało 58 proc. respondentów. W części badania dotyczącego skutków pandemii SARS-CoV-2, blisko 36 proc. ankietowanych odnotowało jej negatywny wpływ na ich start up’y. W raporcie przedstawiono również wyniki badań dotyczących parków technologicznych i ich współpracy z instytucjami nauki. Blisko 96 proc. respondentów wskazało, że w ich okolicy znajduje się jakaś jednostka naukowa, z czego 45,5 proc potwierdza, że miało okazję współpracować z jedną lub dwiema instytucjami. W przeciwieństwie do start up’owców parki technologiczne współpracują z uczelniami wyższymi bądź instytutami badawczymi (41 proc.) a nie tylko pojedynczymi badaczami. W większości przypadków ta forma przybiera postać nieformalną (72,7 proc.). Negatywny wpływ pandemii SARS-CoV-2 na parki technologiczne i przedsiębiorstwa zadeklarowało 60,9 proc. respondentów.

Szczegółowy raport Instytutu Staszica pt. „Współpraca nauki z biznesem w perspektywie ekosystemu polskich start-upów i parków technologicznych. Wpływ Covid-19 na rozwój i perspektywy dla tej współpracy” dostępny jest tutaj:

http://instytutstaszica.org/wp-content/uploads/2021/02/Raport-Instytutu-Staszica_Wsp%C3%B3%C5%82praca-nauki-z-biznesem-w-perspektywie-ekosystemu-polskich-start-up%C3%B3w-i-park%C3%B3w-technologicznych.pdf

prof. dr hab. Agnieszka Domańska – Prezes Instytutu Staszica, profesor Szkoły Głównej Handlowej w Warszawie. Autorka około 60 prac ekonomicznych. Członek stały polskich i zagranicznych towarzystw naukowych wśród których wymienić można: International Network for Economic Research (INFER), Polish European Studies Association czy Polskie Towarzystwo Ekonomiczne. Wykłada na wielu zagranicznych uczelniach m.in. w Portugalii, Grecji, Słowacji czy Gruzji.

mgr. Hanna Rachoń – absolwentka Wydziału Nauk Ekonomicznych Uniwersytetu Warszawskiego oraz Szkoły Głównej Handlowej w Warszawie. Stypendystka Rijksuniversiteit Groningen (University of Groningen) w Holandii. Współpracuje z Zakładem Strategii Międzynarodowych Instytutu Zarządzania Szkoły Głównej Handlowej w Warszawie. Jest autorką i współautorką kilkunastu publikacji z zakresu zarządzania.

Powrót na górę

Mapa strony

Biznesciti.com

O biznesie

Przydatne linki

O nas