SA KIG: Biznes oczekuje na przyspieszenie postępowań. Jest nadzieja ^Wyróżniony

15 miesięcy – to według danych Ministerstwa Sprawiedliwości średni czas oczekiwania na wyrok sądu w sprawach gospodarczych, i to tylko w pierwszej instancji. Co oznacza, że przez wszystkie instancje nierzadko spory pomiędzy przedsiębiorcami przechodzą latami.

Często więc sędziowie wydają wyrok, gdy dana firma już nie istnieje, a zaskarżona do sądu uchwała dot. połączenia spółek po latach sądowej batalii, nawet wygranej, jest już nie do odkręcenia.

Zapobiegać takim sytuacjom chce Sąd Arbitrażowy przy Krajowej Izbie Gospodarczej i zwołuje okrągły stół, którego głównym celem jest rozwój arbitrażu korporacyjnego w Polsce. Zasiadają przy nim teoretycy i praktycy arbitrażu – przedstawiciele środowisk akademickich, biznesowych oraz sędziowie. Bo to właśnie sędziowie nadają orzeczeniom arbitrów klauzule wykonalności. Uczestnicy oceniają opublikowany przez SA KIG projekt przepisów służących rozwiązywaniu sporów o zaskarżanie uchwał spółek kapitałowych. W 2020 r. odbyły się już cztery posiedzenia okrągłego stołu.

Inicjatywa SA KIG jest wynikiem nowelizacji kodeksu postępowania cywilnego w zakresie sądownictwa polubownego, która weszła w życie we wrześniu ub. roku. Nowelizacja daje silny impuls do umocnienia polskiego arbitrażu, znosi bowiem wątpliwości, które mogły pojawiać się po stronie przedsiębiorców przy dokonywaniu zapisów na sądy polubowne. Wprowadzone zmiany rozwiązują najistotniejsze problemy w debacie nad arbitrażowością sporów uchwałowych.

Od chwili wejścia w życie nowelizacji, w Sądzie Arbitrażowym przy KIG toczą się prace nad projektem przepisów służących rozwiązywaniu sporów o zaskarżanie uchwał spółek kapitałowych. W tym celu w SA KIG powstał projekt regulaminu dodatkowego dotyczącego sporów uchwałowych. Od czerwca br. Sąd prowadzi szerokie konsultacje tego dokumentu.

- Jesteśmy zdania, że sukces powyższej inicjatywy – a także szerzej przyszłość arbitrażu korporacyjnego w Polsce – zależy od współpracy różnych środowisk prawniczych,w szczególności środowiska arbitrażowego z prawnikami wyspecjalizowanymi w prawie spółek oraz z sędziami. Wierzymy, że pomocna w rozwoju arbitrażu korporacyjnego będzie międzyśrodowiskowa debata na temat nowelizacji prawa arbitrażowego w Polsce, połączona z dyskusją nad opublikowanym przez SA KIG projektem – mówi Agnieszka Durlik, dyrektor generalny Sądu Arbitrażowego przy Krajowej Izbie Gospodarczej w Warszawie. 

Powołanie Zespołu ds. Arbitrażu Korporacyjnego to kolejny etap prowadzonych przez SA KIG prac. Zespół obraduje w formule okrągłego stołu, a do jego zadań należy ocena opublikowanego przez SA KIG projektu przepisów. Zaproszenie do współpracy otrzymali m.in. prof. Andrzej Szumański, Członek Rady Arbitrażowej, Uniwersytet Jagielloński; prof. Katarzyna Bilewska, Dentons, Uniwersytet Warszawski; mec. Jacek Siński, kancelaria SK&S; SSR Zbigniew Miczek, Sąd Rejonowy Tarnów; SSO Maciej Kruszyński, Sąd Apelacyjny Warszawa; Luiza Modzelewska, dyrektor Departamentu Osób Prawnych I, Prokuratoria Generalna. 

– Wszystkim – niezależnie od tego czy mowa o prawnikach zajmujących się prawem spółek, procesualistach, prawnikach wewnętrznych, reprezentantach środowiska sędziowskiego, czy o pracownikach naukowych – powinno zależeć na spożytkowaniu nowelizacji (art. 1157 i 1163 k.p.c.) w możliwie optymalny i nierodzący wątpliwości sposób. Ważnym jest znalezienie w instrumentach proceduralnych i statutach spółek takich rozwiązań, które cieszyć się będą szeroką aprobatą – podkreśla Agnieszka Durlik. 

W czasie jednego z posiedzeń zespołu dr Marek Topór wskazywał, że projekt Regulaminu w sporach korporacyjnych SA KIG koresponduje z dobrymi praktykami w międzynarodowym arbitrażu, w tym widoczny jest wpływ niemieckiego regulaminu DIS-u. Zaznaczył, że projekt został ograniczony do tzw. sporów uchwałowych, podczas gdy jego zdaniem nie ma przeszkód do stosowania Regulaminu także w sporach ze stosunku spółki. Postulował połączenie Regulaminu Arbitrażowego z Regulaminem dla rozstrzygania sporów korporacyjnych.

Sądy polubowne, w tym arbitraż, są alternatywą dla nieodpowiadających potrzebom biznesu postępowań sądowych. Tu spory trwają o wiele krócej – np. w największym w kraju sądzie arbitrażowym, czyli Sądzie Arbitrażowym przy Krajowej Izbie Gospodarczej, w ramach tzw. procedury uproszczonej, wyrok może zapaść już w ciągu 6 miesięcy. Dzieje się tak m.in. dlatego, że na wokandę polskich sądów powszechnych co roku trafia nawet 2 mln sporów gospodarczych, tymczasem przedsiębiorcy oddają do wspomnianego już SA przy KIG ok. 200 spraw rocznie.