Menu
A+ A A-

"Przeszłość przyszłości" - Muzeum Czartoryskich

Puławy, Świątynia Sybilli Puławy, Świątynia Sybilli

Muzeum Książąt Czartoryskich to wyjątkowe miejsce. Od lat budzi emocje, ze względu na to, że tam znajdował się jedyny w Polsce obraz mistrza Leonarda da Vinci – "Dama z Gronostajem".

Do końca 2016 r. Muzeum było w posiadaniu Fundacji XX. Czartoryskich, kiedy to cała kolekcja została przekazana Państwu Polskiemu. Niewiele jednak osób zdaje sobie sprawę, że to Czartoryscy zbudowali pierwsze w Polsce muzeum.

Mimo, że muzeum obecnie znajduje się w Krakowie, to zostało założone przez księżną Izabelę Czartoryską w Puławach.

W roku 1795, nastąpił trzeci rozbiór, wykreślający Polskę z mapy Europy, który przekreślił szlachetne marzenia oświeceniowych głów o nowoczesnej Polsce. By zachować dla przyszłych pokoleń pamięć o Polsce, w Puławach, księżna Izabela Czartoryska zaczęła gromadzić pamiątki rodzinne Sieniawskich, Lubomirskich i Czartoryskich. Znalazły się tu też pamiątki po wielkich Polakach, np. po księciu Józefie Poniatowskim i Tadeuszu Kościuszce oraz umieszczone w specjalnych urnach relikwie króla Bolesława Chrobrego oraz Jana Kochanowskiego i Mikołaja Kopernika, które miały przypominać po rozbiorach Polski pełną chwały przeszłość narodową. Świątynię Sybilli, budynek wzorowany na rzymskiej świątyni w Tybur, otworzono w 1801 r., było to pierwsze polskie muzeum. Od samego początku swojego istnienia, zgodnie z wolą księżnej Izabeli, muzeum miało charakter narodowy. Muzeum miało zachować dla przyszłych pokoleń skarby kultury i sztuki. Dowodem na to jest napis na nad wejściem – „Przeszłość Przyszłości”.

Kilka lat później, w roku 1809, otworzono w Puławach drugi budynek muzealny - Dom Gotycki, wzniesiony podobnie jak Świątynia Pamięci przez Chrystiana Piotra Aignera. Wystawione tam zostały liczne pamiątki wiązane, często legendarnie, z ważnymi postaciami europejskiej historii i kultury. Szereg pamiątek przysłali do Puław cudzoziemcy, doceniając w ten sposób przedsięwzięcie muzealne Izabeli Czartoryskiej. W Domu Gotyckim było też wiele obrazów, głównie portretów, a pośród nich trzy arcydzieła malarstwa, jakich nie znaleźlibyśmy w żadnej innej polskiej kolekcji: „Portret młodzieńca” – Rafaela Santi, „Dama z gronostajem” Leonarda da Vinci i „Krajobraz z miłosiernym Samarytaninem" Rembrandta van Rijna.

W czasie powstania listopadowego dobra Czartoryskich zostały skonfiskowane przez cara, zbiory muzealne i biblioteczne udało się jednak szczęśliwie uratować wywożąc je z Puław do Sieniawy, skąd później zostały przewiezione do Francji.

Tam jednak nie pozostały długo, i z uwagi na komunistyczną zawieruchę, Władysław Czartoryski przywiózł je na teren Polski, do zaboru austriackiego, gdzie rodzina Czartoryskich posiadała swój majątek. W ten sposób Muzeum Książąt Czartoryskich znalazło swoje miejsce w Krakowie.

W wyniku zmian ustrojowych w Polsce po II wojnie światowej Muzeum Książąt Czartoryskich utraciło status muzeum prywatnego przechodząc pod opiekę Państwa i w roku 1950 zostało włączone do krakowskiego Muzeum Narodowego pod nową nazwą „Zbiory Czartoryskich”.

W 1991 r. powołana została do życia Fundacja Książąt Czartoryskich przy Muzeum Narodowym w Krakowie, przywrócono też wtedy dawną nazwę Muzeum Książąt Czartoryskich. Założycielem Fundacji był książę Adam Karol Czartoryski, który po zmianie ustrojowej w Polsce w roku 1989 odzyskał tytuł własności do zbiorów.

29 grudnia 2016 r. polski rząd zawarł z księciem Adamem Karolem Czartoryskim, prezydentem Fundacji Książąt Czartoryskich, transakcję na mocy której zbiory sztuki, archiwum i biblioteka wraz z muzealnymi budynkami przeszły na własność Państwa Polskiego i zostały powierzone pod dalszą opieką Krakowskiemu Muzeum Narodowemu.

Ostatnio zmienianypiątek, 30 czerwiec 2017 09:00
Powrót na górę

Mapa strony

Biznesciti.com

O biznesie

Przydatne linki

O nas